Najważniejsze informacje o gospodarce wodnej naszych pacjentów dotyczą: — objętości płynu pozakomórkowego, — zawartości wolnej wody, — zawartości potasu, — równowagi kwasowozasadowej. Poniżej zajmiemy się dwoma pierwszymi wskaźnikami. Objętość wody pozakomórkowej oceniamy w praktyce na podstawie kryteriów klinicznych. Prawie nigdy nie stwierdza się równocześnie wszystkich możliwych objawów nadmiaru lub niedoboru płynu pozakomórkowego. Jest jednak ważne, ażeby zgromadzić możliwie dużo wskazówek diagnostycznych, najważniejszych i najbardziej pewnych — ściśle mówiąc, te ostatnie wskazują tylko na objętość płynu wewnątrznaczyniowego — założywszy prawidłowe rozmieszczenie płynu w przestrzeni wewnątrznaczyniowej i śródmiąższowej. To założenie nie sprawdza się jednak w obrzękach hipoproteinemicznych, co musi być uwzględnione w ocenie objawów klinicznych. Wymienione objawy, przede wszystkim wielkość centralnego ciśnienia żylnego i wypełnienie centralnie położonych żył, świadczą nie tylko o zmianach objętości płynu wewnątrznaczyniowego, ale w pierwszym rzędzie odpowiadają na pytanie, czy ta objętość jest dostosowana do aktualnej pojemności układu naczyniowego i stanu wydolności mięśnia serca i — w związku z tym — czy należy ją uzupełnić, czy zmniejszyć.