Twórcami koncepcji relacji terapeutycznej w terapii poznawczej Gelso i Carter (1985, s. 169) przyjęli, że relację pacjent-terapeuta należy opisywać poprzez jej trzy podstawowe komponenty: (1) przymierze na rzecz terapii, (2) relacja oparta na przeniesieniu oraz (3) relacja rzeczy­wista. Pierwszy z elementów relacji, przymierze terapeutyczne, to rodzaj sojuszu pomiędzy „rozsądną” stroną pacjenta i pracującymi zmiany różnymi aspektami terapeuty. Podobnie jak Bordin (1979), auto­rzy uważali, że ten aspekt relacji składa się z więzi terapeutycznej oraz uzgodnionych celów i zadań terapii. Podzielali przekonanie, że odpo­wiednia siła przymierza jest konieczna do efektywnego przebiegu całego procesu terapii. Chociaż na różnych etapach leczenia jej poziom ulega zmianie, to siła sojuszu okazuje się szczególnie ważna na początku rela­cji i w trudnych (kryzysowych) momentach terapii. Drugi komponent, nazwany relacją przeniesieniową, podobnie jak w podejściu psychodynamicznym, zdefiniowano jako powtórzenie konfliktów z przeszłości i uaktywnianie w relacji z terapeutą przekonań kluczowych, uczuć i za­chowań, które powstały i utrzymywały się w relacjach z osobami znaczącymi. Uaktywnianie się u pacjenta wobec terapeuty wzorców za­chowania osadzonych w przekonaniach, których początków należy szu­kać w przeszłości, powoduje, że stają się one ważnym źródłem informacji o schematach poznawczych pacjenta. Trzeci element, określany mianem relacji rzeczywistej, to prawdziwe, niczym niezniekształcone wrażenia i odczucia, powstające u uczestników relacji względem siebie. Chociaż zdaniem Gelso i Carter (1985, s. 171) wszystkie trzy komponenty pozos­tają ze sobą związane, to przymierze rozwija się na bazie rzeczywistej relacji, tworząc razem na tyle bezpieczne środowisko, które umożliwia uaktywnienie się relacji przeniesieniowej.