Konstrukty teoretyczne wprowadza się w psychologii w celu wyjaśniania zachowania człowieka, nadając im status dyspozycji do określonego zakresu funkcjonowania. Duchowość jako konstrulct psychologiczny po- . winna pełnić podobną funkcję, czyli odpowiadać za specyficzny zakres funkcjonowania osoby ludzkiej, obejmujący zarówno aktywność obser- wowalną, jak i doświadczenie wewnętrzne. Nawiązując zarówno do do­robku innych dyscyplin, mających dłuższą historię w konceptualizowaniu duchowości,, zwłaszcza do teologii, jak i do przytoczonych wcześniej psy­chologicznych koncepcji duchowości, proponowanych przez innych au­torów, można uznać, że domeną duchowości jest transcendencja. Tak więc można przyjąć, że duchowość jako konstrulct psychologiczny jest dyspozycją do transcendencji. Dyspozycja ta przejawia się w postaci specyficznych form aktywności i doświadczenia wewnętrznego. W ro­zumieniu psychologicznym transcendencja polega na aktywności wy­kraczającej poza aktualnie doświadczane Ja czyjego aktualny obraz, której towarzyszą odpowiednie doznania. Kierunek transcendencji wy­znaczony jest przez wyznawane przez osobę wartości dotyczące sfery niematerialnej. Tak więc nie każde poszerzenie Ja, nawet moralnie na­ganne, może być określone jako transcendencja, lecz jedynie ruch w górę, w kierunku wzrostu i rozwoju.