Prowadzone są również badania nad odwrotnym kierunkiem za­leżności, czyli nad wpływem duchowości na zdrowie, przystosowanie do choroby, przebieg leczenia i rehabilitacji. Ten kierunek badań będzie przedmiotem dalszego zainteresowania.

Ogólnie dane empiryczne dowodzą pozytywnych związków pomię­dzy duchowością a zdrowiem somatycznym, chociaż i w tym obszarze ko­relacyjny charakter większości badań nie upoważnia do rozstrzygnięć ’ w kategoriach przyczynowo-skutkowych. W odniesieniu do wyników uzyskanych w dobrze kontrolowanych badaniach podłużnych i w pra­cach eksperymentalnych można jednak mówić o korzystnym wpływie duchowości na zdrowie. W mechanizmach tego wpływu uczestniczą me­diatory wymagające dalszych badań. Jednak zarówno koncepcje teore­tyczne dotyczące duchowości, jak i istniejący już materiał empiryczny pozwalają na wstępne określenie możliwych dróg wpływu duchowości na zdrowie somatyczne. Wpływ ten zachodzi na różnych poziomach regu­lacji psychicznej.

Można oczekiwać związków duchowości z określonymi przeżyciami emocjonalnymi i zachowaniem, których znaczenie dla zdrowia soma­tycznego zostało już udowodnione. Wydaje się też prawdopodobne, że duchowość wpływa w jakimś stopniu na sposób radzenia sobie ze stre­sem i na tej drodze – na jego skutki zdrowotne. Wreszcie, duchowość kształtuje określony typ relacji z otoczeniem, sprzyjający zachowaniu zdrowia. Bardziej konkretnie można te zależności ująć następująco.